Isu dan Cabaran Pelaksanaan Pentaksiran dan Penilaian Perkembangan Kanak-kanak di Prasekolah

Pengukuran dan penilaian merupakan suatu aspek yang penting dalam bidang pendidikan. Dalam melaksanakan pentaksiran dan penilaian di prasekolah, guru-guru berhadapan dengan pelbagai isu dan cabaran semasa. Antaranya ialah ketelusan dan kesahihannya maklumat yang diperolehi. Hal ini sesuai dengan prinsip kedua yang dinyatakan oleh James H. McMilan (2000) iaitu sesuatu pentaksiran dan penilaian itu haruslah jelas, boleh dipercayai dan boleh dicapai dengan telus. Hal ini juga dapat kita lihat dalam prinsip pertama yang dinyatakan oleh Surayah dan Hslinda (2009) iaitu pentaksiran dan penilaian seharusnya dijalankan secara berterusan, sesuai dan dapat membantu perkembangan kanak-kanak. Jika seseorang guru melaksanakan pentaksiran secara sambalewa sahaja dan dilaksanakan beberapa kali sahaja, guru tidak akan mendapat maklumat yang tepat mengenai perkembangan seseorang kanak-kanak yang ingin dinilai.

Berkait dengan isu dan cabaran mengenai maklumat yang telus, jelas dan sahih, proses pentaksiran ini seharusnya tidak dilakukan sekali dua sahaja tietapi perlu dilakukan secara berterusan. Kaedah pentaksiran yang dipilih harus berterusan dan sesuai dengan perkembangan kanak-kanak serta berasaskan kaedah saintifik. Hal ini kerana, kanak-kanak sentiasa berubah dan mudah terpengaruh dengan keadaan sekeliling. Mereka juga boleh mengalami ganggunan emosi disebabkan oleh orang-orang sekeliling terutamanya rakan, ibu bapa dan guru. Faktor ini boleh menjejaskan keputusan penilaian. Oleh itu, penilaian perlu dibuat secara berterusan agar guru dapat merekod perkembangan murid dengan tepat. Kaedah yang digunakan adalah penilaian berasaskan kriteria dan bukan perbandingan antara murid. Kaedah pentaksiran boleh digunakan melalui pemerhatian berterusan atau penilaian hasil kerja murid.

Selain daripada masalah mendapatkan maklumat yang jelas dan tepat, isu penyediaan dan laporan portfolio juga merupakan antara isu dan cabaran dalam melaksanakan pentaksiran dan penilaian di prasekolah. Portfolio dijadikan sebagai rujukan bagi melihat kemajuan, kekuatan dan kelemahan murid bagi membantu guru untuk merancang satu pengajaran yang berkesan untuk membantu murid tersebut. Oleh itu, penyediaan portfolio murid haruslah kemas dan sentiasa dikemas kini. Namun, ada di antara guru yang kurang peka terhadap penyediaan portfolio ini. Ketidakcekapan dalam penyediaan portfolio akan menyebabkan guru tidak tahu dan memahami sejauhmana kemajuan seseorang murid prasekolah itu.

Selain itu, isu dan cabaran dalam pentaksiran ini juga berlaku apabila guru memberikan alasan bahawa mereka mengalami kekangan masa. Pentaksiran kanak-kanak ini perlu dilakukan secara berterusan dan konsisten bagi mendapatkan maklumat yang sahih dan tepat. Hal ini termasuklah melihat proses kerja, hasil kerja dan juga tingkah laku kanak-kanak tersebut. Kekangan masa juga menyebabkan guru tidak membuat perancangan dengan teliti dalam melaksanakan pentaksiran. Nor Hashimah dan Khadijah (2000) juga ada menyatakan dalam kajiannya bahawa guru tidak mempunyai masa membuat penilaiaaaan formatif terhadap pelajar ketika pelaksanaan Pendidikan Islam dan Moral di peringkat prasekolah.

Di samping itu, terdapat juga guru yang melakukan kesilapan dengan memberi interpretasi awal terhadap seseorang kanak-kanak. Interpretasi ini juga lazimnya disebabkan adanya sifat bias pada seseorang guru tersebut. Contohnya apabila seorang guru ingin melakukan pemerhatian tingkah laku terhadap seseorang kanak-kanak dan sudah beranggapan bahawa kanak-kanak itu sangat nakal dan bertingkah laku tidak baik. Interpretasi tidak cukup jika hanya melalui maklumat yang sedikit sahaja. Guru tidak seharusnya fokus pada satu kebolehan atau tingkah laku sahaja.

Pemilihan instrumen juga merupakan cabaran bagi seseorang guru dalam melaksanakan pentaksiran kanak-kanak di prasekolah. Pemilihan instrumen haruslah sesuai dengan perkara yang ingin difokuskan. Instrumen yang dibina dan dipilih haruslah mempunyai tujuaun yang jelas, item boleh diukur dengan jelas dan menepati apa yang hendak dinilai. Tidak semua kemahiran dapat diukur menggunakan satu intrumen sahaja. Pemilihan instrumen yang kurang sesuai akan menyebabkan guru sukar mendapatkan maklumat yang betul dan tepat. Dalam prinsip pentaksiran yang kedua seperti yang dinyatakan oleh Surayah dan Haslinda (2009), pentaksirain dan penilaian haruslah mempunyai perancangan, strategi dan instrumen penilaian yang berbeza-beza sesuai dengan tujuan penilaian dan hasil pembelajaran.

Selain itu, etika pentaksiran kanak-kanak prasekolah juga ada menyatakan panduan bagi menjaga rekod perkembangan dan kemajuan murid. Rekod murid seharusnya tidak boleh dipamerkan dan hail pemerhatian guru hanya boleh dibincangkan bersama pihak tertentu sahaja seperti ibu bapa, guru besar, pakar perubatan, pihak-pihak atau orang-orang yang berkenaan sahaja. Kebenaran ibu bapa atau penjaga murid perlu didapatkan untuk mengambil gambar dan merakam video yang melibatkan murid berkenaan. Hal in ibertujuan bagi menjaga dan menghormati murid berkenaan. Hasil pemerhatian yang direkodkan diberikan kepada ibu bapa atau penjaga pada akhir tahun. Hasil pentaksiran juga tidak boleh digunakan untuk melabelkan kanak-kanak. Pada peringkat umur ini, kebolehan dan kemajuaun murid amat dipengaruhi oleh kadar pertumbuhan mereka. Dengan melabel kanak-kanak pada peringkat umur ini akan menyebabkan kesan yang negatif dalam perkembangan kanak-kanak. Kanak-kanak pada peringkat umur ini juga memerlukan motivasi. Oleh itu, guru perlu mengelak daripada melabel kanak-kanak.

Laporan merupakan rumusan yang dibuat oleh guru berdasarkan maklumat yang dikumpul dan analisis yang dibuat mengenai perkembangan murid secara menyeluruh dan spesifik. Pelaporan ini perlu dilakukan dari semasa ke semasa mengikut keperluan untuk membolehkan guru dan ibu bapa mengambil tindakan susulan yang sewajarnya. Laporan juga perlu menyeluruh merangkumi kepelbagaian kecerdasan, perolehan pengetahuan, penguasaan kemahiran, penerapan nilai, potensi dan ketrampulan diri murid. Di samping itu, rumusan atau pelaoran juga perlu dibuat berdasarkan maklumat daripada hasil analisis dan melalui kesemua instrumen serta penilaiaaaaan hasil kerja murid.

Sesetengah guru tidak memahami kehendak Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK). Pentaksiran harus dijalankan secara menyeluruh merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap yang terdapat dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK). Pentaksiran secara menyeluruh merangkumi semua tunjang yang terdapat dalam KSPK termasuklah penerapan nilai, pembentukan sikap, penguasaan kemahiran, status kecergasan, status kesihatan  dan kesediaan sosial. Aktiviti kokurikulum dan ekstra -kurikulum tidak harus ditaksir berdasarkan pencapaian sahaja kepara pada peringkat umur ini murid tidak dapat menyertai aktiviti secara berdikari. Penyertaan dan kemenangan dalam pertandingan tidak boleh diambil kira sebagai hasil pentaksiran di peringkat prasekolah. Pada peringkat umur ini pemilihan untuk pertandingan melibatkan banyak faktor dan bukan sahaja atas kebolehan individu.

Dalam melaksanakan melaksanakan pentaksiran ini juga, guru perlu membuat perancangan yang baik dan teliti. Perancangan yang baik merangkumi aktiviti merancang, membina instrumen, menentukan kaedah pentaksiran dan seterusnya merekod maklumat yang dikumpul. Pentaksiran yang tidak dirancang dengan baik akan menyebabkan guru  tidak mendapat maklumat yang sahih dan terperinci mengenai murid yang dilihat. Hal ini juga berkait rapat dengan kemahiran guru dalam melaksanakan penilaian terhadap kanak-kanak prasekolah. Kekurangan kemahiran guru dalam melaksanakan pentaksiran dan penilaian ini akan menyebabkan guru mengalami masalah dalam menilai perkembangan murid. Hal ini dapat dilihat dalam kajian Mohamad (1993) dengan judul Tugas dan Masalah Guru Dalam Mengendalikan Kurikulum Prasekolah. Kajian ini telah dijalankan ke atas 12 orang guru tadika dan 11 orang pembantu guru Tabika Perpaduan. Kajian ini mendapati bahawa guru haruslah mempunyai kemahiran bagi melaksanakaaan pentaksiran dan penilaian terutama dalam pemerhatian terhadap seseorang murid.

Isu dan cabaran seterunya adalah apabila guru hanya cenderung menunjukkan penilaian perkembangan akademik dan kognitif sahaja dalam pelaporan kemajuan kanak-kanak kepada ibu bapa berbanding aspek-aspek lain yang penting dan dititkberatkan seperti sahsiah, rohani, sosial, perkembangan jasmani dan komunikasi. Hal ini turut dinyatakan dalam kajian Rohaty (2003) dalam Surayah Zaidon iaitu guru lebih menumpu kepada perkembangan akademik dan kognitif. Kecenderungan melihat perkembangan dari aspek kognitif ini tidak mengamalkan secara menyeluruh objektif yang telah dinyatakan dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK) yang merangkumi semua aspek kehidupan, antaranya ialah membina kecergasan badan, mempunyai tubuh badan yang sihat, mempraktikkan amalan kesihatan yang baik, mempraktikkan langkah-langkah menjaga keselamatan diri, menguasai kemahiran motor halus dan asas motor kasar, mempunyai kematangan emosi dan sebagainya.